Iστορία Β -Λογοτεχνία, Επιστήμη και Τέχνη της Μεσαιωνικής Ευρώπης (σελ. 104-107)

Λογοτεχνία, Επιστήμη και Τέχνη της Μεσαιωνικής Ευρώπης (σελ. 104-107)

1.Λογοτεχνία

Η λατινική γλώσσα, η οποία χρησιμοποιούνταν από την Εκκλησία και τους λόγιους, με το πέρασμα των αιώνων έπαψε να είναι κατανοητή από την απλό λαό, ακόμη και στους πληθυσμούς εκείνους  (λ.χ. Γαλλία, Ιταλία), οι οποίοι μιλούσαν γλώσσες που προήλθαν από τη Λατινική. Έτσι άρχισαν να γράφονται και έργα σε απλή λαϊκή γλώσσα, όπως λ.χ. το Έπος των Νιμπελούγκεν στη Γερμανική και το Άσμα του Ρολάνδου στη Γαλλική. Τον 13ο και 14ο αιώνα εμφανίζονται τα ερωτικά ιπποτικά μυθιστορήματα, τα οποία τραγουδούσαν οι τροβαδούροι (βλ. παρακάτω). Η μεγαλύτερη, ωστόσο, πνευματική άνθιση παρατηρείται στην Ιταλία, όπου ξεχωρίζει η Βενετία και προπάντων η Φλωρεντία με τους τρεις κορυφαίους λογοτέχνες της εποχής, τον Δάντη (Κόλαση), τον Πετράρχη (Σονέτα) και τον Βοκκάκιο (Δεκαήμερο). Γι’ αυτό το λόγο η σημερινή επίσημη ιταλική γλώσσα κατάγεται κυρίως από τη φλωρεντινή διάλεκτο.

2.Επιστήμη και Φιλοσοφία

Τα πρώτα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια (12ος αιώνας, Παρίσι, Μπολόνια, Οξφόρδη) ελέγχονται από την Καθολική Εκκλησία, η οποία προσπαθεί να περιορίσει κάθε επιστημονική συζήτηση ή εξέλιξη που έρχεται σε αντίθεση με τις απόψεις της. Εντούτοις οι επιστήμονες είναι συχνά τολμηροί και διατυπώνουν πρωτότυπες απόψεις. Ξεχωρίζουν ο Ιταλός θεολόγος Θωμάς  Ακινάτης, που προσπάθησε να συνδυάσει το χριστιανισμό με την αριστοτελική φιλοσοφία, και ο Άγγλος Ρογήρος Βάκων, ο οποίος πρότεινε τη χρήση πειραμάτων ως την πιο έγκυρη επιστημονική μέθοδο. Ανάπτυξη γνωρίζουν η αστρονομία, η βοτανολογία, η ζωολογία, η ιατρική και η φιλοσοφία, όπου μελετώνται οι αρχαίοι Έλληνες και οι Άραβες σοφοί. Από τους Άραβες καταφτάνει και η Αλχημεία, ένας συνδυασμός χημείας, φιλοσοφίας, αστρολογίας και μαγείας. Οι αλχημιστές επιδιώκουν να μετατρέψουν φτηνά μέταλλα σε πολύτιμα (χρυσό ή ασήμι) και να βρουν το ελιξήριο της ζωής, ένα θαυμαστό ποτό που θα έκανε αθάνατο όποιον το έπινε. Παρά το ότι οι προσπάθειές τους αποδείχθηκαν μάταιες, στην προσπάθειά τους να επιτύχουν τους σκοπούς τους ανακάλυψαν πολλά χημικά στοιχεία και ενώσεις. Θεωρούνται έτσι πρόδρομοι της χημικής επιστήμης.

3.Αρχιτεκτονική

Το 10ο αιώνα εμφανίζεται στην κατασκευή εκκλησιών ο λεγόμενος ρομανικός ρυθμός, ο οποίος συνδυάζει τη ρωμαϊκή με τη γερμανική παράδοση. Έχουν ως βάση το σχήμα της βασιλικής. Πρόκειται για συμπαγή κτίρια, έχουν αψίδες, ημικυκλικά τόξα, λίθινους θόλους και πύργους με καμπάνες. Εντυπωσιακό τέτοιο κτίριο είναι η επισκοπή της Πίζας στην Ιταλία με τον περίφημο πύργο που γέρνει.

Από το 12ο αιώνα εμφανίζεται ο γοτθικός ρυθμός. Τα κτίρια είναι ογκώδη, πανύψηλα, έχουν οξυκόρυφα τόξα, μεγάλα παράθυρα στολισμένα με υαλογραφήματα (βιτρό) που αντικαθιστούν τις τοιχογραφίες. Σημαντικά τέτοια κτίρια είναι οι καθεδρικοί ναοί που χτίζουν οι επίσκοποι στο κέντρο των πόλεων (Παναγία των Παρισίων, Σαρτρ, Ρενς).

4.Μουσική

Στους πρώτους αιώνες η μουσική της Δυτικής Εκκλησίας μιμείται αυτή της Ανατολικής. Σταδιακά όμως εμπλουτίζεται με στοιχεία από τη μουσική παράδοση της Δύσης, πρώτα τον 4ο αιώνα από τον επίσκοπο Αμβρόσιο (Αμβροσιανό Μέλος) και μετά τον 6ο αιώνα από τον πάπα Γρηγόριο (Γρηγοριανό Μέλος). Ωστόσο η μουσική παραμένει μονοφωνική, όπως και η βυζαντινή. Μόνο σταδιακά από τον 9ο αιώνα η μουσική γίνεται πολυφωνική, ενώ προστίθεται και το εκκλησιαστικό μουσικό όργανο.

Από τον 11ο αιώνα αρχίζουν να γράφονται τραγούδια για τους ιππότες και τις περιπέτειές τους. Τα τραγουδούν περιπλανώμενοι τραγουδιστές, οι τροβαδούροι, όπως λέγονται στη Βόρεια Γαλλία, ή τρουβέροι, όπως λέγονται στη Νότια Γαλλία (από το ρήμα trouvar-trobar που αντιστοιχεί στο σημερινό γαλλικό trouver).

ΡΟΜΑΝΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

ΓΟΤΘΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

BITΡΟ