Ιστορία
Σχεδιάγραμμα σελ. 43-44
(Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του ρωσικού κράτους) και 45-47
(Σχέσεις Βυζαντίου-Δύσης. Αγώνες για τη διατήρηση των ιταλικών κτήσεων)
1.Πώς διαμορφώθηκε
το ρωσικό έθνος.
Από
τον 9ο αιώνα εμφανίζονται στο ιστορικό προσκήνιο οι προερχόμενοι από τη
Σκανδιναβία Βάραγγοι, τους οποίους
οι ανατολικοί Σλάβοι ονόμαζαν Ρως,
ενώ οι λαοί της Δύσης τούς ονόμαζαν Βίκιγκς
και Νορμανδούς. Αυτοί ήταν
ταυτόχρονα έμποροι, ισχυροί πολεμιστές και πειρατές. Οι Ρως κατέλαβαν το χώρο
της σημερινής Ρωσίας και αναμίχθηκαν με τους πολυάριθμους Σλάβους που
κατοικούσαν εκεί. Οι Ρως έδωσαν το όνομα στο λαό και τη χώρα, ενώ οι Σλάβοι
έδωσαν τη γλώσσα, τα ήθη και τις παραδόσεις. Το πρώτο ρωσικό κράτος (μέσα 9ου αιώνα)
είχε πρωτεύουσα το Κίεβο και έκανε μέσω του ποταμού Ντον εμπόριο με το Βυζάντιο.
2.Ο εκχριστιανισμός
των Ρώσων
Ο
αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β΄ ήρθε αντιμέτωπος με μια επανάσταση των πλούσιων
γαιοκτημόνων (=δυνατοί) της Μικράς Ασίας και ζήτησε τη βοήθεια του Ρώσου τσάρου
Βλαδίμηρου, υποσχόμενος να του δώσει ως σύζυγο την αδερφή του Άννα. Οι Ρώσοι
έστειλαν στρατό και βοήθησαν το Βασίλειο να καταστείλει την εξέγερση, αλλά ο
Βασίλειος ανέβαλλε συνεχώς να εκπληρώσει το δικό του μέρος της συμφωνίας. Ο
Βλαδίμηρος, για να πιέσει την κατάσταση, κατέλαβε τη βυζαντινή πόλη Χερσώνα και
τότε ο Βασίλειος δέχτηκε να στείλει τη νύφη, με τον πρόσθετο όρο ότι ο
Βλαδίμηρος θα γινόταν χριστιανός. Ο Βλαδίμηρος δέχτηκε και μαζί με το γάμο και
τη βάφτισή του βαφτίστηκαν ομαδικά και οι Ρώσοι στον ποταμό Δνείπερο (989). Το
γεγονός σήμαινε ότι η Ρωσία έμπαινε στη σφαίρα επιρροής του βυζαντινού
πολιτισμού και της Ορθοδοξίας.
3.Ο Ελληνισμός της
Κάτω Ιταλίας
Ήδη
από την εποχή του Β΄ Ελληνικού Αποικισμού (8ος και 7ος αιώνας π.Χ.) υπήρχαν
πλήθος Έλληνες στη Νότια Ιταλία και τη Σικελία. Καινούργιοι ελληνικοί πληθυσμοί
κατέφτασαν τον 7ο και 8ο αιώνα μ.Χ., όταν έφυγαν από τα μέρη των Βαλκανίων που
κατέλαβαν οι Σλάβοι. Η κατάκτηση της Σικελίας από τους Άραβες στις αρχές του
10ου αιώνα έφερε κι άλλους Έλληνες στη νότια Ιταλία, η οποία ακόμη ήταν σε
βυζαντινά χέρια, αλλά κινδύνευε από τους Γερμανούς, οι οποίοι έλεγχαν το βορρά
της Ιταλίας. Ο Τζιμισκής, για να προστατεύσει τα βυζαντινά εδάφη της Ιταλίας από
την επιθετικότητα των Γερμανών, έδωσε ως σύζυγο στο Γερμανό βασιλικό διάδοχο Όθωνα Β΄ την ανεψιά του Θεοφανώ (972). Στα χρόνια της Θεοφανώς
η επιρροή του βυζαντινού πολιτισμού στη Γερμανία ήταν έντονη, γιατί οι Γερμανοί
αγάπησαν και θαύμασαν τη βυζαντινή πριγκίπισσα για τους καλλιεργημένους τρόπους
της. Ο Βασίλειος ο Β΄, για να προστατέψει τα ιταλικά του εδάφη, συμμάχησε με το
ναυτικό κράτος της Βενετίας, παραχωρώντας στους Βενετούς πολλά εμπορικά
προνόμια. Αυτά τα προνόμια θα ενισχυθούν αργότερα από τη δυναστεία των Κομνηνών και θα αποτελέσουν τελικά μεγάλη πληγή για
τη βυζαντινή οικονομία. Τέλος, στα μέσα του 11ου αιώνα εμφανίστηκε ακόμη ένα
πρόβλημα, οι Νορμανδοί, οι οποίοι κατέκτησαν πολλά εδάφη στην Ιταλία και
απειλούσαν τις βυζαντινές κτήσεις της Ιταλίας.
