Ιστορία. Σχεδιάγραμμα σελ. 86-88
(Οι συνέπειες της μετανάστευσης των γερμανικών φύλων για την Ευρώπη)
1.Η
μεγάλη μετανάστευση των λαών
Κατά τον 4ο και 5ο αιώνα μ.Χ. οι
γερμανικοί λαοί και οι ασιάτες Ούννοι (με βασιλιά τον Αττίλα) εισβάλλουν στα
εδάφη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ενώ οι Ούννοι διαλύθηκαν και εξαφανίστηκαν
γρήγορα, οι γερμανικοί λαοί εγκαταστάθηκαν μόνιμα στα ρωμαϊκά εδάφη, αλλάζοντας
την Ευρώπη, ιδιαίτερα τη Δυτική. Το γεγονότα αυτά ονομάζονται μεγάλη μετανάστευση των λαών. Η δυτική
ρωμαϊκή αυτοκρατορία υπέκυψε στους Γερμανούς και διαλύθηκε. Ως συμβολικό έτος
τέλους της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας θεωρούμε την κατάληψη της Ρώμης από
το Γερμανό Οδόακρο το 476 μ.Χ.
2.Τα
κυριότερα γερμανικά βασίλεια
Στη θέση της δυτικής ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας ιδρύθηκαν διάφορα γερμανικά βασίλεια, σπουδαιότερα όμως είναι 3:
α.Το
βασίλειο των Οστρογότθων. Καταλάμβανε
κυρίως την Ιταλία. Σημαντικότερος βασιλιάς ο Θευδέριχος (493-526). Το διέλυσε ο
Ιουστινιανός μετά από εικοσαετή πόλεμο (535-554).
β.Το
βασίλειο των Βησιγότθων. Εγκαταστάθηκαν
στη Νότια Γαλλία και την Ισπανία. Το βησιγοτθικό βασίλειο έπαψε να υπάρχει το
711, αφού έπεσε στα χέρια των Αράβων.
γ.Το
βασίλειο των Φράγκων. Ο
πρώτος σημαντικός βασιλιάς τους ήταν ο Χλωδοβίκος (481-511). Ίδρυσε τη
δυναστεία των Μεροβιγγείων που
κράτησε μέχρι το 751. Το βασίλειο αρχικά περιλάμβανε μέρος της Γαλλίας και της
Γερμανίας. Η δυναστεία των Μεροβιγγείων αντικαταστάθηκε από τη δυναστεία των Καρολιδών, όταν η οικογένεια των
τελευταίων κέρδισε δύναμη μετά τη νίκη του Κάρολου Μαρτέλου στο Πουατιέ
εναντίον των Αράβων (732). Ο γιος του, ο Πιπίνος ο Βραχύς, το 751 ανέτρεψε τον
τελευταίο Μεροβίγγειο και στέφθηκε από τον πάπα της Ρώμης ελέω θεού βασιλεύς (=βασιλιάς με τη χάρη του Θεού). Ο διάδοχός του
Κάρολος ο Μέγας (Καρλομάγνος) θεωρείται ο σπουδαιότερος βασιλιάς της
Μεσαιωνικής Ευρώπης.
3.Θεσμοί,
οικονομία, κοινωνία, εκκλησία, πολιτισμός.
Με την επικράτηση των Γερμανών
έγιναν οι ακόλουθες εξελίξεις:
α.Παραμερίστηκε το ρωμαϊκό δίκαιο
και επικράτησαν τα γερμανικά ήθη και έθιμα.
β.Η παλιά ρωμαϊκή αριστοκρατία
συγχωνεύτηκε με τη νέα γερμανική και δημιούργησε μια νέα τάξη ευγενών. Οι
Γερμανοί ευγενείς εκχριστιανίστηκαν και μαζί οι λαοί τους.
γ.Το εμπόριο περιορίστηκε
εξαιτίας των πολέμων, της πειρατείας, της έλλειψης κοινού νομίσματος, της
πολιτικής διαίρεσης σε μικρότερα κράτη. Έτσι η οικονομία των πόλεων παράκμασε,
όπως και οι ίδιες οι πόλεις. Αντίθετα ενισχύθηκε η ύπαιθρος και η αγροτική
οικονομία
δ.Μέχρι να ηρεμήσουν κάπως τα
πράγματα, η Εκκλησία ανέλαβε να υποκαταστήσει το διαλυμένο κράτος. Οι επίσκοποι
των πόλεων φρόντιζαν για την παιδεία, την υγεία, τη διατροφή του πληθυσμού και
την απόδοση δικαιοσύνης. Στη συνέχεια η ανάπτυξη της νέας αριστοκρατίας και η
ίδρυση των νέων γερμανικών βασιλείων περιόρισε τη δύναμη των επισκόπων, αν και
ο ρόλος τους ήταν πάντα σημαντικός.
ε.Η ελληνορωμαϊκή
πολιτιστική κληρονομιά υποχωρεί. Διατηρείται καλύτερα στην Ιταλία που είναι σε
άμεση επαφή με το Βυζάντιο. Επιβιώνει κυρίως η ρωμαϊκή κληρονομιά, όχι τόσο η
ελληνική. Ενδιαφέρον για τη ρωμαϊκή παράδοση έδειξαν οι Βησιγότθοι και στη
συνέχεια οι Άγγλοι και προπάντων οι Ιρλανδοί. Κεντρικό ρόλο παίζουν τα
μοναστήρια. Στον τομέα της τέχνης επιβιώνει ο ρωμαϊκός θόλος και η αψίδα. Οι
εκκλησίες χτίζονται στα πρότυπα των παλιών βασιλικών, αλλά τώρα αποκτούν πολλά
κωδωνοστάσια, ένα γερμανικό χαρακτηριστικό.
