ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ
ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΆΔΑ
-Στη Μυκηναϊκή Εποχή (1600-1100
π.Χ.) κυριαρχούσε το πολίτευμα της βασιλείας.
-Στους Μεταβατικούς Χρόνους
(1100-950 π.Χ.) ο βασιλιάς αρχικά εκλεγόταν από τη συνέλευση των πολεμιστών και
ήταν ο ικανότερος πολεμιστής. Στη συνέχεια η βασιλεία γίνεται κληρονομική, δηλαδή ο πατέρας
κληροδοτεί το αξίωμα στο γιο του, αυτός στο δικό του γιο κ.ο.κ.
-Με τη δημιουργία της πόλης-κράτους
ο θεσμός της βασιλείας παρακμάζει. Την εξουσία αναλαμβάνουν οι ευγενείς ή άριστοι, οι οποίοι αρχικά αποτελούσαν
το συμβούλιο του βασιλιά, αλλά στη συνέχεια τον παραμέρισαν. Οι άριστοι
στηρίζουν τη δύναμή τους και τον πλούτο τους στην κατοχή μεγάλων εκτάσεων γης.
Το αντίστοιχο πολίτευμα ονομάζεται αριστοκρατία.
-Με το δεύτερο ελληνικό αποικισμό
και την ανάπτυξη του εμπορίου αναδεικνύεται μια νέα ομάδα (τάξη) ανθρώπων, οι
οποίοι στηρίζουν τη δύναμη και τον πλούτο τους στα χρήματα που αποκομίζουν από
το εμπόριο, τη βιοτεχνία και τη ναυτιλία. Αυτοί είναι λίγοι στον αριθμό (ολίγοι) και όταν παίρνουν την εξουσία
σε μια πόλη, το πολίτευμα ονομάζεται ολιγαρχία.
-Τις αντιθέσεις μεταξύ των
αριστοκρατών και των πλουσίων τις εκμεταλλεύονται διάφορα άτομα, συνήθως από
την τάξη των ευγενών, και καταλαμβάνουν την εξουσία. Αυτοί κυβερνούν αυθαίρετα
μόνοι τους και το πολίτευμα ονομάζεται τυραννία
(ή τυραννίδα).
-Μετά την πτώση των τυράννων οι
πόλεις είχαν δύο δυνατούς δρόμους να ακολουθήσουν: είτε να επιστρέψουν στην ολιγαρχία-αριστοκρατία,
είτε να δώσουν την εξουσία στο λαό (= δημοκρατία).
Η Σπάρτη (και άλλες πόλεις) διάλεξαν τον πρώτο δρόμο, ενώ η Αθήνα το δεύτερο.
